Köyler, tüzel kişiliğe sahip yerleşik nüfus bakımından en küçük mahalli idare birimleridir.Toplumsal,ekonomik, coğrafi ve nüfus özellikleri ile il,ilçe ve kasabalardan farklı kırsal yerleşim birimleri olup, geçimleri ağırlıklı olarak tarım ve hayvancılığa dayalıydı.
Köyler,insanlığın toplu yaşamaya başladıklarında oluşturdukları ilk yerleşim birimlerindendir.Yerel yönetimler yasasında önemli değişikler yapılan 6360 sayılı yasa ile Büyükşehir Belediyelerinin sınırları genişletilerek,il sınırlarını kapsar hale getirilmiştir.
Bu uygulama 2014 Mahalli İdareler Seçimleri ile birlikte hayata geçirilmiştir, Bu uygulamanın en önemli sonuçlarından biri köylerin mahalleye dönüşmesidir, Mahalle olmakla köy olma arasında kıyas kabul edilmeyecek kadar önemli farklılıklar vardır. En önemlisi köy tüzel kişiliğe sahip en küçük mahalli idare birimleridir. Özerk bir yapıya sahiptir. Köy idaresinin gelirleri vardır, malları vardır, çalışanları vardır. (Bekçi,Sığırtmaç gibi) köylünün tüm ihtiyaçları köy tüzelkişiliği ve köy organlarınca karşılanmaktadır.
Sağlık, Çevre, Temizlik, Yol, Su, Okul, koruculuk gibi işler köyün mecburi işleridir.Hamam, Çamaşırlık,Pazar yeri, Çarşı yapmak, Zirai makineler almak, Koruluk yapmak, yoksullara yardım etmek gibi işler ise köyün isteğe bağlı işleridir. Bütün bu işler ve ihtiyaçlar köy tüzel ve köy tüzelkişiliği organları olan Köy İhtiyar heyeti ve Köy Muhtarlığınca yerine getirilmektedir.
Bu ihtiyaçlar kimi zaman köyün kendi kaynakları, kimi zaman da İl Özel İdarelerinin katkıları ile karşılanmaktadır.
Bu uygulama yerinde yönetimin en tabandaki önemli uygulamalarından biridir. Bugün ise mahalleye dönüşen köylerin bütün bu ihtiyaçlarını karşılamak için var olan malları ve imkanları tüzel kişiliklerine ait ortak kullanım alanları dahil bağlı Belediyelere devredilmiştir.
Bu durum köylerde, mahalleye dönüşen kırsal yerleşim yerleri, Kimi yerde 20_30 kimi yerde 50 - 60 kilometre uzağındaki mahalle ler Büyükşehir Belediyesi ve İlçe Belediyesinden hizmet bekler hale gelmiştir,Yine mevcut Büyükşehir Belediyesi Kanunu ile ortaya çıkan diğer önemli bir sorunda meralar sorunudur.
Mera,köylünün hayvanların otlatılması ve ottan yararlanması için tahsis edilen, veya kavimlerden beri başlangıcı bilinmeyen çok eski zamanlarda beri bu amaçla kullanılan yerledir.
Mera kanununa göre, mera kullanımı bakımı, ıslahı ve korunması ağırlıklı olarak köy yapısına göre tasarlanmıştır. Meralar köy ve köyleri için bir yaşam kaynağıdır. Bu nedenle köylü meraya sahip çıkmaktadır. Büyükşehir yasasıyla meralar amacına uygun olmayan konularda kullanmak üzere, il ve ilçe belediyelerin inisiyatifine bırakılmıştı.
Yeni yasayla,isteyen kırsal mahalle olabilir, uygulaması nelerin kapsayacağını. Yöre halkına anlatılmamaktadır,bu nedenle yasanın mahalle muhtarlıklarında ilan edilerek gerekçelerini, anlatılarak mahalle halkına duyurulması, ve aydınlatılması gerekir ki, mahalle halkı ona göre karar versin.
Veya yasayla eskide olduğu gibi 30. Büyük şehir dışında, diğer ilerimizde olduğu gibi köy statüsünde devam eden İller gibi bu büyük şehirlerde de eskide olduğu gibi kırsal köy veya mahallelere, müstakil bir bütçe oluşturularak bu bütçenin de kullanacağı bir birim, müdürlük kurularak, kırsal kesimin alt ve üst yapı hizmetlerini, yürütmek takip etmek böylelikle kırsal kesimin hizmetlerin muhatap bulacağı gibi, hizmetlerinde zamanında yerinden daha verimli yürüyeceği inancındayım.
Hamit KİRAZ / 15-02-2021
|