Ahilik Kültürü ve Bugünün Esnafı: Nerede Yanlış Yapıyoruz?

Gazeteci Remzi Hayta'nın Kaleminden…

Ahilik kültürü, dürüstlüğün ve kardeşliğin simgesidir. Ancak bugün Malatya esnafı bu değerlerden uzaklaşmış görünüyor. Fahiş fiyatlarla halkın sırtından kazanç elde etmek ne ahlaka ne de insanlığa sığar. Esnafımızı, vicdanlı olmaya ve Ahilik kültürünü yeniden yaşamaya davet ediyorum.

Ahilik, Anadolu'nun kadim topraklarında yeşerip asırlardır büyüyen bir kültürdür. Bu kültürün temelleri dürüstlük, ahlak, kardeşlik ve yardımlaşma üzerine kurulmuştur. Yüzyıllar boyunca esnaf ve sanatkârlarımızın yolunu aydınlatan, ticarette adaletin, toplumda huzurun temelini atan bir sistemdir. İşte böyle bir mirasın sahibiyiz ve 23-29 Eylül tarihleri arasında kutlanacak Ahilik Haftası vesilesiyle tüm esnaf ve sanatkârlarımızı bu kadim geleneği hatırlamaya davet ediyorum.

Ahilik, sadece ticaret yapmak değil, insanlığa, çevresine, topluma katkıda bulunmak demektir. Helal kazanç, helal lokma ile büyüyen bir nesil olarak biz Türk toplumunun genlerinde bu var. Ama soruyorum, bugün bu kültürü gerçekten yaşayan, taşıyan kaç esnafımız var?

Özellikle Malatya esnafına bakınca içim sızlıyor. Ne oldu size? Ahilik kültürünün neresinde kaldınız? Bir Müslüman ülkede yaşıyoruz, helal ve haramı birbirinden ayırt edemiyor musunuz?

Geçtiğimiz günlerde gazeteci dostum Kayhan İnceoğlu ile birlikte Akdeniz turuna çıktık. Oradaki turistik tesislerde fiyatları inceledik. Denize bakan bir yerde bir bardak çay 20 TL, peki Malatya'da ne durumdayız? Denize değil, otoparka bakan bir yerde bir bardak çay 40 TL! Bu nasıl Ahilik kültürü?

Bir şişe su 10 TL iken burada 15-20 TL! Bu kazancı evinize nasıl götürüyorsunuz? Çocuklarınıza bu parayı nasıl yediriyorsunuz? Aynı ürünü birkaç farklı dükkânda sorun, her birinden farklı fiyatlar duyarsınız. Depremin yaraları hâlâ üzerimizde, ekonomik kriz zaten hayatı zorlaştırıyor. Ama bu durumu fırsata çevirip halkın sırtından para kazanmak ne İslam'a ne insanlığa yakışır!

Malatya esnafı, 6 Şubat depreminin ardından büyük destekler gördü. Çoğu esnafımız eşyalarını kurtardı, konteynerlerde kira ödemeden hizmet veriyorlar. Belediye, AFAD, TOBB ve Türkiye'nin dört bir yanından gelen yardımlarla işlerini devam ettirdiler. Ama gelin görün ki fiyatlar hâlâ almış başını gidiyor. Peki bu mudur Ahilik kültürü? Biz bu kültürü böyle mi yaşatıyoruz?

Buradan tüm esnaf odaları başkanlarına sesleniyorum: Lütfen üyelerinizi uyarın! Tek tek gezip ürünlerin fiyatlarını kontrol edin. Bu memleket bizim, bu insanlar bizim insanımız. Birbirimizden beş lira fazla alsak ne olur? Ahirete ne götüreceğiz? Kim ne götürmüş bugüne kadar? Hiç değilse helal kazanç götürün. Dua alın. Elbette kar yapacaksınız ama bunun da bir ölçüsü var, kuralı var. Yazık, günah! Artık bir lokantaya girmeye korkar olduk. Bir dükkâna gidip alışveriş yapmaktan çekinir hale geldik.

Ahilik Haftası belki bir dönüm noktası olur diye düşünüyorum. Belki esnaflarımız bu vesileyle kendilerine bir çeki düzen verirler. Rüyalarında güzel şeyler görüp, vicdanlarını sorgularlar. Ahilik kültürünün ne anlama geldiğini yeniden öğrenirler ve belki de fiyatlarına indirim yaparlar. İnsanlara nefes aldıracak, helal kazançla yuvalarına dönecek bir ahlak anlayışını yaşatırlar.

Unutmayın, Ahilik sadece bir hafta kutlanıp geçilecek bir şey değil. Ticaret ahlakının, dürüstlüğün ve paylaşmanın ta kendisidir. Bugünün esnafı için belki de en büyük ders, Ahilik kültürünü hatırlamak ve buna uygun davranmaktır. Ahilik; vicdanla ticaret yapmayı, toplumun ihtiyaçlarını gözetmeyi ve helal kazançla insanlara hizmet etmeyi öğretir. Gelin bu kadim kültürü yaşatalım, helal lokmayla büyüttüğümüz nesillerimize örnek olalım.

Bu kültürü yaşatmanın zamanı şimdi. Aksi takdirde hem vicdanımızdan hem de toplumsal değerlerimizden uzaklaşırız.Ahilik Haftanız kutlu olsun.